De aanbevolen behandelingen van hartfalen hebben tot doel om de patiënten zich beter te doen voelen en om hun prognose zoveel mogelijk te verbeteren. De effecten van de behandelingen verschillen tussen patiënten met HFrEF, HFpEF of HFmrEF. In de onderstaande tabel wordt weergegeven welke gunstige prognostische effecten elke behandeling heeft aangetoond in klinische studies. Een bijkomend doel is het zoveel mogelijk reduceren van heropnames van hartfalenpatiënten. Uiteraard heeft elke hartfalenpatiënt ondanks optimale behandeling nog steeds een residueel risico op hospitalisaties of mortaliteit.

• Afname van de symptomen (daling van de NYHA-klasse, toename van de inspanningscapaciteit,…).
• Toename van de levenskwaliteit.
• Verbetering van de hartfunctie. Bijvoorbeeld stijging van de LVEF, verbetering van de vullingsdrukken, afname van vochtretentie,…
• Reductie van hospitalisaties omwille van progressief hartfalen en hartdecompensatie.
  Dit is een zeer belangrijke doelstelling, omdat deze hospitalisaties:
  • Belastend zijn voor de patiënt en de familie met een lagere levenskwaliteit tot gevolg.
  • Een uiting zijn van ziekteprogressie en een slechtere prognose. Naarmate de patiënt frequenter wordt gehospitaliseerd, stijgt ook het risico op mortaliteit.
  • Een hoge kost zijn voor de gezondheidszorg en de maatschappij. De kost van hospitalisaties is ongeveer 50 tot 60% van de totale kost van de behandeling van hartfalen.

• Reductie van mortaliteit: all-cause mortaliteit en cardiovasculaire mortaliteit.
  Hartfalen-gerelateerde dood wordt meestal veroorzaakt door:
  • Progressief hartfalen (bijvoorbeeld door hartdecompensatie, cardiogene shock, algemene achteruitgang en cardiale cachexie).
  • Plotse dood door hartritmestoornissen (bijvoorbeeld ventrikeltachycardie of ventrikelfibrillatie).

* Diuretica zijn oude geneesmiddelen die nooit onderzocht werden in grote gerandomiseerde placebo-gecontroleerde studies. Sinds decennia zijn ze een basisbehandeling voor hartfalen. De effecten op de prognose zijn dus nooit onderzocht zoals de meer recente hartfalentherapieën. Ze zijn alleen maar geïndiceerd bij vochtretentie aan de laagste effectieve dosis om euvolemie te behouden. Vermoedelijk verslechteren zowel een te lage dosis als een te hoge dosis de prognose van de patiënt. Een te lage dosis leidt tot vochtretentie, hartdecompensatie en hospitalisaties. Een te hoge dosis leidt tot dehydratatie, nierinsufficiëntie en hospitalisaties. Goede titratie van de dosis van diuretica tijdens het verloop van de ziekte is dus cruciaal.

Ondanks optimale hartfalentherapie blijft er nog altijd een risico op hospitalisaties omwille van hartfalen en mortaliteit: het residueel risico. Dit wordt bepaald door veel factoren (de ernst van het hartfalen, de etiologie van het hartfalen, de LVEF, de NYHA-klasse, co-morbiditeiten,…). Door de verbeterende behandelingen is dit residueel risico over de jaren heen gedaald.

Lees ook: De impact van hartfalen.